Boerderijwinkel Odin verbindt boer en consument

Nieuwe winkel op biodynamische stadsboerderij Almere Vliervelden

Omgeven door het Kathedralenbos bij Almere, in de nieuwe duurzame woonwijk Oosterwold, verrijst een bijzondere boerderij. Centraal staat de grote nieuwe koeienstal. Daarnaast een indrukwekkend poortgebouw met appartementen, vrije kavelwoningen en niet te vergeten, de 1e boerderijwinkel van Odin, met eigen foodcafé. Daaromheen akkers, een prachtig bloemenplukveld en weilanden. Dit wordt de biodynamische Stadsboerderij Vliervelden. Ik spreek een aantal eigenzinnige hoofdrolspelers: initiatiefnemers Tom en Tineke, hun dochter Roos en Odin directeur Merle.

Wat gaat er allemaal gebeuren op stadsboerderij Vliervelden?

“Mijn ouders hebben al Stadsboerderij Almere”, zegt Roos. “Daar staat verbinding maken met de stad voorop met allerlei activiteiten. Maar de volgende stap is dat mensen niet alleen komen kijken naar de koeien en proeven van het land, maar dat ze er ook kunnen wonen en winkelen. Dat is wat gaat gebeuren op de nieuwe Stadsboerderij Vliervelden."

Waarom is die verbinding met consumenten belangrijk voor jullie?

“Veel boeren weten niet voor wie ze produceren.” vertelt Tineke. “En andersom in de stad, weet niemand waar hun eten vandaan komt. En dan denk je ‘hoe gaan we dat aan elkaar knopen?’ Want hoe leuk is dit! Wij genieten zo van boer zijn. En hoe leuk is het om anderen daarvan te laten meegenieten door je erf open te stellen, door je producten te laten zien, door te verkopen en te laten proeven. En dan hebben we op Vliervelden ook nog een bloemen- en een groentepluktuin van Dianne en Reggy Waleson en Acces to Nature van kunstenaar Jos Bregman, die mensen en natuur met elkaar in contact brengt. Allemaal redenen om te komen. Dan de winkel erbij met de lunchroom, dan is het af. Hoewel, je weet nooit of het af is.”

"Wij genieten zo van boer zijn. En hoe leuk is het anderen mee te laten genieten?"

Wat voor soort boeren zijn jullie eigenlijk?

“We doen eigenlijk alles anders.” lacht Tom. Roos: “We zijn anders dan de reguliere landbouw. Hoewel ik eigenlijk vind dat wat wij doen normaal zou moeten zijn. We zijn een gemengd bedrijf met koeien en akkerbouw, we zijn biologisch dynamisch, maar we hebben ook een publieksfunctie en een focus op verbinding met de stad. We zijn pioniers, denk ik.”

Wat doen jullie aan landbouw en veeteelt?

Roos: “We hebben ongeveer 200 koeien van 2 rassen.” Tom vult aan: “We hebben de Italiaanse Marchigiani, dat is het Romeinse rund.” Roos vervolgt: “Het is een robuust ras, de koeien zorgen goed voor hun kalfjes en ze kunnen zich heel goed zelf redden. Je kan ze een hele zomer in het natuurgebied laten lopen. Ze zijn mooi en leveren heel goed vlees.” Tom: “Daarnaast hebben we Fleckvieh, dat is een dubbel-doel koe. Heel geschikt voor de biologische melkveehouderij, maar ook voor het vlees. Maar we hebben de koeien vooral voor de mest die ze produceren. Het zwarte goud voor de akkers! Daar groeien granen, uien, rode bieten, spinazie, pompoen, erwten, bonen, witte kool, rode kool, fantastisch op, en het maakt de bodem vruchtbaar.”

En jullie producten vind je ook in Odin winkels?

Merle: “Er gaat best veel naar conserverenleverancier Machandel, waarvan wij de potjes weer verkopen. En naar bakker Zonnemaire.” Tom: “We hebben net samen met Zonnemaire een graansilo neergezet voor de opslag van graan voor hun Demeterbrood.” Tineke: “We leveren ook aan sapfabrikant Voelkel en onze rode kool gaat naar zuurkoolproducent Kramer.” “Allemaal vertrouwde leveranciers van Odin”, zegt Merle.

Die producten komen dus ook allemaal in de nieuwe boerderijwinkel?

Tineke: “Ja, je kan zeggen dat alles wat op de boerderij geproduceerd wordt gekocht kan worden in de winkel, met of zonder omweg. En wij kunnen klanten laten zien ‘kijk daar staat die rode kool op het land.’ Maar daarnaast vind je in de winkel ook nog toiletpapier en de rode wijn." Merle: “En misschien nog wel meer. De ijsjes hier zijn heerlijk en de bloemen zouden ook leuk zijn.”

Merle, waarom komt hier een Odin boerderijwinkel?

“Omdat wij ook alles anders doen”, lacht Merle. “Nee, het interessante is dat Odin ook al sinds de oprichting in 1983 makers van producten samen wil brengen met consumenten. Ik zie voor me dat mensen hier een keertje via de pluktuin in de winkel komen, een kop koffie drinken, een lekker broodje erbij en vol verbazing naar huis gaan en denken ‘Leuk om hier nog eens te komen!’ Ergens hoop ik dat dit een trigger is die iets wakker maakt bij mensen van ‘het kan dus allemaal leuker, anders en beter voor de wereld’.

"Ik zie voor me dat mensen via de pluktuin in de winkel komen"

Past een boerderijwinkel in de ontwikkeling van Odin?

Merle: “Het is een soort droom. Wij werken eraan dat het lijntje tussen boer en consument steeds korter wordt. Dus ik denk dat er steeds meer plekken zouden kunnen komen zoals deze, waar wij misschien een rol hebben. We hebben zelf ook een boerderij, de Beersche Hoeve. Misschien kan daar ooit ook een winkel bij. Het is wel leuk dat wij volgens mij de 1e biologische winkelketen zijn met een boerderijwinkel.”

“Ook voor Odin zelf kan dit een verrijking zijn. Onze imker Jos had een plek nodig om met de hulpimkers bij elkaar te komen en ik zei: ‘Je kan in ons foodcafe in de winkel afspreken.’ We kunnen er scholingen doen, excursies voor medewerkers organiseren. Het is meer dan een winkel. Net als onze imkerij en de Beersche Hoeve is het een extra dimensie die we als Odin nog niet hadden. Grappig is ook dat deze ontwikkeling van Odin naadloos past bij de You Will Grow-campagne van Stichting Demeter, die gaat over de ontwikkeling van biodynamische landbouw én van mensen.

Roos, jij wordt assistent-bedrijfsleider in de boerderijwinkel. Wat wordt jouw inbreng?

“De regio Almere heeft ongelofelijk veel potentie als het gaat om biologische landbouw en zelf-productie van mensen. Die potentie wil ik laten zien. Ik denk dat we ervoor kunnen zorgen dat mensen die hier produceren hun producten kunnen verkopen. En dan maak je de link tussen producent en consument alleen maar korter.”

Je gaat straks veel samenwerken met je ouders. Dat kan misschien lastig zijn.

“Ik heb dat mijn hele leven al gedaan en ben het gewend. Bij een bedrijf zoals wij dat hebben is veel ruimte voor samenwerking, maar ook om je eigen dingen te doen. Verder loopt op een boerderij werk en privé door elkaar.. Maar als je doet waar je energie van krijgt dan is dat niet erg.” Merle: “We hebben het er wel over gehad. De kunst is dat je af en toe de deur dicht doet en de boel achter je laat.”

Volgens mij heb je er zin in Roos!

"Zeker! Ik vind het ook heel leuk bij Odin Czaar Peter in Amsterdam waar ik nu assistent-bedrijfsleider ben. Dan komen ’s morgens de wortelen binnen en dan weet ik exact van welke teler het is, want ik ken haar. Die verbinding kan ik in de boerderijwinkel nog veel sterker maken!”