Bouw een wormenhotel en produceer je eigen compost!
Je eigen compost maken lijkt ingewikkeld maar het is juist super makkelijk. En hoe leuk is het om je eigen biologische gft-afval te verwerken tot mooie vruchtbare aarde die je kunt gebruiken voor jouw moestuin of plantenbakken? Je hebt er wel een legertje compostwormen bij nodig die jouw gft omzetten in aarde. Maar hoe kom je daar aan?
Strak plan
Alles start natuurlijk met een strak plan. Hoeveel groente-afval heb je en hoeveel ruimte heb je om een goed onderkomen neer te zetten voor onze grondwerkers? Ik heb een 1-persoonshuishouden, eet relatief veel verse groenten en heb een tuin met vrij veel snoei-afval. O ja, en ik ben een grote koffie-liefhebber. Mijn wormenhotel staat in de voortuin; vlakbij de keuken en niet in de volle zon. De etages van het hotel heb ik gemaakt door zogenaamde fietskratten op elkaar te stapelen. Ik begin met 3 kratten. Deze zijn makkelijk hanteerbaar en ze hebben kleine gaatjes onderin zodat de compost naar beneden kan zakken. De eerste gasten voor je hotel haal je bij een wormenkwekerij of uit in je eigen tuin. Na een paar keer hard op de grond stampen komen ze meestal wel naar boven.
Van experimenteren kun je leren
Stapel de kratten op elkaar, bedek de bodem van de onderste krat met karton of een juten zak. Strooi een klein beetje aarde op de bodem van de bovenste krat en start vervolgens met het vullen van de bovenste bak. Wormen houden net als ik van lekker divers eten. Je maakt ze blij met klokhuizen, bananenschillen, konijnenkeutels, alles wat jij niet eet van groenten (behalve de stickertjes, daar doe je ze geen plezier mee), koffieprut, fijngemalen eierschalen, pindadoppen, stro en zaagsel, fruitschillen (niet teveel citrus graag). Net als ik eten wormen ook het liefste gifvrij, maar maak je niet druk als je ze wel een keer bespoten eten geeft; beter dat dan een enkeltje verbrandingsoven voor je gft! Vermijd teveel prei, citrusschillen, hele bloemboeketten, brood en bereid voedsel. Met dierlijke resten maak je het vooral aantrekkelijk voor vliegen en muizen, dus die graag ook niet in je bak. Liever ook geen bio-plastics, die verteren te langzaam tijdens het composteringsproces. Gooi zo af en toe een schepje grond, wat bladeren, vers gras of fijngeknipt tuinafval op je verzameling om het composteren te versnellen en om een overload aan fruitvliegjes te voorkomen. En voer met beleid. Meer is niet altijd beter. Maar alleen door te experimenteren kun je leren, dus wees niet bang om fouten te maken en check regelmatig de stand van je nieuwe roerend goed.
Bij een vochtigheid van circa 80% gedijen je wormen het beste. Dus niet te nat en niet te droog. Je kunt af en toe checken of je goed bezig bent door een handje compost onderuit de bak te pakken en dit tot een balletje te knijpen. Voelt het vochtig aan en blijft het balletje stevig? En met een zacht tikje valt ie weer uit elkaar? Dan is je habitat optimaal. Bij een te droge bak sproei je af en toe wat water bij met een plantenspuit. Heb je een te natte bak, voeg dan wat stukjes eierdozen of fijngeknipt stro toe. De wormen voelen zich het meest prettig bij een temperatuur tussen de 15 en 20 graden (net als de meesten van ons trouwens).
Wormen aan het werk
Nu heb je de ideale omstandigheden gecreëerd en kunnen de wormen aan het werk. Ze eten lekker van wat jij hebt verzameld en poepen vervolgens alles weer uit in de vorm van wat wij aarde noemen. Nog niet opgegeten voer zakt door de gaten in het krat naar een etage lager. Na een week of 4 stort je de bovenste bak voorzichtig in de bak eronder en laat een klein laagje op de bodem liggen. De bovenste bak kun je weer vullen met vers afval. Na nog een week of vier herhaal je dit en als je wormen tevreden zijn zul je zien dat ze in de onderste bak een laagje van super vruchtbare aarde voor je hebben gemaakt. Klaar om je moestuin te optimaliseren.
Inspiratie
Mijn inspiratie haalde ik uit mijn bezoek aan de Wormerij in Delft, waar wormenspecialist Arie van Ziel me liet zien hoe zij aarde maken van gft-afval van buurtbewoners. Op deze plek worden groente- fruit- en etensresten en organisch afval van mensen en bedrijven uit de buurt gevoerd aan wormen die het vervolgens verwerken tot vruchtbare aarde. Alle mensen en bedrijven uit de buurt kunnen organisch afval brengen en krijgen onder andere korting op de geproduceerde potgrond, maar leuker nog korting op de afvalheffing van de gemeente. Super goed natuurlijk dat de gemeente meewerkt en het belang ziet van dit mooie project.
Maar het kan nóg makkelijker..
Twee vrienden uit Delft met interesse voor de groene ontwikkelingen van onze tijd zijn begin 2020 gestart om thuis GFT te verwerken met de behulp van compostwormen en hebben een mooi kant-en-klaar wormenhotel ontwikkeld.
Het wormenhotel van de Wormenboerderij is duurzaam, lokaal en sociaal gemaakt. In samenwerking met een leerwerkbedrijf uit Delft, Stichting Stunt, maken we dit model van 100% gerecyclede materialen. Bij Stichting Stunt werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, die bij Stichting Stunt komen voor een dagbesteding. De materialen die ze gebruiken zijn vaak restproduct van fabrikanten. Zo wordt het hout, Nederlands vurenhout,
ingekocht via Cirqwood, die voorkomt dat het onnodig wordt verbrand. De binnenkant is bekleed met hoogwaardig kwaliteit zonwering, die een tweede leven krijgen in het naaiatelier van Stichting Stunt. Ook het papier (PaperWise) van de verpakking is gemaakt van landbouwafval en zelfs de verzenddoos wordt als grondstof gebruikt bij het opstarten van je eigen wormenhotel. Kijk hier voor meer informatie.
Over Marina de Smit
Marina werkt als teamleider communicatie bij Odin. Ze houdt van koken, haar kat Yogi, van wandelen aan het strand én van de meeste mensen. Ze haalt veel plezier uit haar moestuin en sinds het voorjaar van 2020 heeft ze een bijenvolk in de tuin.
