Op een prachtige plek in de Achterhoek, aan een kruising van 5 wegen, ligt Urtica De Vijfsprong. Is het een zorginstelling? Een boerderij? Een woonplek? Het is lastig om Urtica De Vijfsprong in een categorie te plaatsen. Ik spreek met directeur Astrid van Zon.
“Het zijn twee bedrijven. Urtica is het zorgbedrijf waar zo’n 100 medewerkers werken met ongeveer 100 deelnemers met zorgvragen, die hier ook deels wonen. De Vijfsprong is het biodynamische landbouwbedrijf met 6 medewerkers, waar dagelijks zo’n 50 deelnemers werken. En dan hebben we ook vrijwilligers. Vanaf 2008 is de zorg nogal toegenomen; dat vroeg een nieuw evenwicht waarbij de kracht van de boerderij opnieuw benadrukt moest worden.”
“Ik kom uit de antroposofische zorg. Toen ik hier kwam kreeg ik er een boerderij bij. Natuurlijk kende ik de biodynamische landbouw wel, maar niet van binnenuit. Ik moet zeggen dat ik er door bevlogen ben geraakt. Ook omdat je de concepten vanuit Rudolf Steiners biodynamische cursus kunt vertalen naar mensen. Dat is hier essentieel. Het zorgen voor de aarde, planten, dieren en mensen versterkt elkaar. En mensen die zorg nodig hebben kunnen daar aan bijdragen.”
“De landbouw versterkt het denken over de zorg voor mensen en andersom. Er speelt natuurlijk veel op een boerenbedrijf. Van hoe lang je kalfjes bij de koe houdt en wat je ervan vindt dat de stierkalfjes weggaan. Dat vraagt ethische reflectie en dat levert goede gesprekken op. En dat soort gesprekken hebben we in de zorg ook veel: hoe ondersteun je kwetsbare mensen in de regie op hun eigen leven? We proberen ons in te leven in de persoon en te kijken ‘wie is dit?’ En hoe kunnen we bij deze mens aansluiten? Dat is geen verstandskwestie, dat is vooral inspiratie en intuïtie.”
“Ja, de deelnemers die in de zuivel werken doen veel handmatig. Van melken tot inpakken. Dat doen ze met aandacht en die aandacht voegt iets toe aan de producten. Onze deelnemers zijn mensen met een verstandelijke beperking of met een psychische kwetsbaarheid. Ook mensen die weer re-integreren of een andere afstand tot de arbeidsmarkt hebben. We zijn nu aan het onderzoeken of we kunnen stoppen met de productie van halfvolle zuivel omdat het afromen van zuivel bewerkelijk is. Dan kunnen onze deelnemers zich helemaal richten op volle zuivel.”
“We hebben hier een Odin bijenvolk. En we leveren al sinds 1984 producten aan de groothandel. Bij Odin Zutphen lopen deelnemers stage of krijgen een werkplek, waar vandaan ze weer verder doorstromen. Voor ons heeft ieder mens betekenis. Als iedereen mee doet en samenwerkt, dan heeft dat een uitstraling die positief werkt. Die uitstraling is belangrijk voor de omgeving.”
Over Astrid van Zon
Astrid werkt sinds 2016 bij Urtica De Vijfsprong. Ze heeft 4 kinderen, 8 kleinkinderen en is 64 jaar. “Ik ben erg van de zelfonderneming. Dat mensen zelfstandig en in vrijheid hun besluiten kunnen nemen, ook in hun werk. Dat brengt nieuwe gedachten en nieuwe producten, dat wil je binnen je organisatie. De mens staat voorop voor mij. Het lekkerste product dat wij maken? Dat is de volle kwark. Die is zo heerlijk!”