"Ik was erbij" - 40 jaar Odin
Het is dit jaar 40 jaar geleden dat Odin is opgericht. In de komende edities van het
magazine nemen we je mee in het verleden, heden en toekomst van onze groothandel, winkels en coöperatie. In deze editie blikken we terug op het prille begin.
Ik was erbij
“Het moet ergens in 1981 geweest zijn, toen ik voor het eerst over Odin hoorde,” aldus coöperatielid Corrie Heppener. “Samen met een groep mensen, onder leiding van Henk Gerbrands, hadden we net een vervallen boerderij opgekocht en omgebouwd naar het biodynamische bedrijf Persephone. Sommigen van ons hadden een antroposofische achtergrond en ik had een vegetarisch eethuisje gehad waardoor ik wel bekend was met het Demeter-keurmerk. Op de boerderij gebruikten we preparaten van Hugo Erbe, een Duitse onderzoeker die voortborduurde op de kennis van de grondlegger van de antroposofie, Rudolph Steiner. De leer van Hugo Erbe werd toen echter niet geaccepteerd door Demeter, waardoor wij onze groenten niet aan hen konden verkopen. Op een dag kregen we bezoek van iemand die rondliep met plannen om een groothandel op te starten die ruimer dacht over biodynamisch. De naam die daaraan werd gegeven was Odin.”
Abonnement op groente en fruit
Die ‘iemand’ was Koos Bakker, die samen met Jan Brilleman en Frank Dekker in 1983 aan de wieg stond van Odin. Boerderij Persephone werd een van de eerste leveranciers van de nieuwe groothandel, die als eerste begon met het concept van een groenteabonnement. Koos Bakker: “Ik denk dat we begin jaren ’90 ongeveer 20 medewerkers hadden. Eén keer per week mochten die de groenten en fruit die we overhadden meenemen. We merkten dan dat de bloemkolen opgingen, maar de bietjes bleven liggen (lacht). Toen bedacht ik: iedere medewerker krijgt gewoon een kist en wat er in zit, zit erin. Dat bleek prima te bevallen.’ Zijn vrouw rekruteerde buren, kennissen en vrienden die als eersten een abonnement afsloten op de wekelijkse groente- en fruittas. Al snel werd duidelijk dat klanten het verhaal achter de producten minstens zo belangrijk vonden als de producten zelf. Zo ontstond het Odinieuws dat wekelijks bij het abonnement wordt gevoegd.
Eigen winkels
De tassen blijken een groot succes en op het hoogtepunt gaan er wekelijks 28.000 tassen uit die door heel het land in groentewinkels worden opgehaald. Maar van eigen winkels is in de eerste jaren nog geen sprake, de focus van Odin ligt op dat moment echt nog bij de groothandel. In 2000 komt daar verandering in als Odin drie winkels van de Gimselgroep overneemt. Deze winkels in Arnhem, Breda en Utrecht zijn de eerste eigen winkels die de tas verkopen. Het aantal winkels van Odin groeit sinds het begin van de eeuw hard: in januari van dit jaar is in Veenendaal de 32e winkel geopend. In het voorjaar openen ook winkels in Winsum en Joure.
Coöperatie
Odin is altijd meer geweest dan ‘slechts’ een groothandel en supermarktketen. De idealen van Odin die in 1983 zijn opgesteld staan nog altijd hoog in het vaandel. Zo is in 2010 vanuit de bezorgdheid om de stand van de bijen en hun belangrijke taak in het ecosysteem de Odin imkerij opgericht. Odin imker Jos Willemse helpt biodynamische boeren met advies en het plaatsen van bijenvolken. In 2012 wordt Coöperatie Odin opgericht, waar de groothandels, winkels, bezorgdienst en imkerij onderdeel van zijn. In 2016 wordt daar ook een eigen boerderij aan toegevoegd: De Beersche Hoeve in Oostelbeers ontwikkelt en teelt zaadvaste groenterassen. In 2018 fuseert Odin met de bekende biologische groothandel De Nieuwe Band. Odin doet het al 40 jaar op zijn eigen manier, met oog voor een eerlijke, gezonde en duurzame wereld...
