Proef om Odin bijen te beschermen tegen elektromagnetische straling
Kooi van Faraday vermindert stralingsniveau
Er zijn al langer vermoedens dat bijen last hebben van elektromagnetische straling. Omdat er in de komende periode veel zendmasten bijgeplaatst worden en de overschakeling van 4G naar 5G plaatsvindt, hebben we besloten proeven uit te voeren. De proeven houden in dat we beschermende maatregelen treffen en onderzoeken of deze verschil maken voor onze bijen.
Odin bijen op dak Kunsthal
Odin bijen staan op een groot aantal locaties in het land, maar vooral in landelijk gebied waar de straling (nog) relatief laag is. Kunsthal Rotterdam ligt in stedelijk gebied, waar de straling duidelijk hoger is vanwege de grote dichtheid van zendmasten en WIFI-versterkers. Een goede omgeving voor een test dus.
Straling meten
Odin imker Jos Willemse en zijn nieuwe collega Bas Strijker hebben onlangs de straling op het dak van de Kunsthal gemeten. Het blijkt dat de straling erg hoog is, namelijk zo’n 1,75 V/m, met pieken boven 5 V/m. In overleg met Odin heeft de technische dienst van de Kunsthal daarom een geaarde Kooi van Faraday gebouwd van kippengaas, die om de twee bijenkasten heen is geplaatst. Binnen de kooi is de straling nu gemiddeld 0,3 V/m, zonder de hoge pieken. Dit scheelt een factor 5,8 met de buitenomgeving! Toch is ook het niveau binnen de kooi nog steeds hoog te noemen. Op de boerderijen waar Odin ook bijenvolken heeft staan, meten onze imkers namelijk vrijwel geen straling.
's Nachts goed uitrusten
“Natuurlijk komen de haalbijen op de Kunsthal zodra ze uit de kooi gaan alsnog in de straling terecht” zegt Jos. “De koningin, de huisbijen en de larven blijven echter in de kast en zijn op deze manier beter beschermd tegen straling. En de haalbijen hebben wanneer ze ’s nachts in de kasten zitten in ieder geval minder last van straling, waardoor ze goed uit kunnen rusten.”
Effect straling nagaan
De Odin imkerij zal het welzijn van de volken op het dak van Kunsthal Rotterdam goed monitoren gedurende de komende periode. Ook wordt de straling bij de overige locaties van Odin bijenvolken met enige regelmaat gecontroleerd. Op basis van de opgedane ervaringen willen we nagaan wat de effecten zijn van de Kooi van Faraday en eventuele andere beschermingsmaatregelen, en welke we willen inzetten voor onze bijenvolken.
NB. De imkers van Stichting Odin imkerij werken samen met biologische en biodynamische boeren die aan Groothandel Odin leveren. Samen werken ze aan een meer biodiversiteit en een goede leefomgeving voor insecten in het algemeen.
Waarom een praktijkonderzoek met een kooi van Faraday?
In de dagelijkse praktijk zien onze imkers dat straling effect heeft op onze honingbijen. Zo zijn er voorbeelden dat de bijen in mobiele telefoon steken. Waaróm ze dit doen is niet duidelijk, maar zeker wel opmerkelijk. Wageningen Universiteit heeft onderzoek gedaan met 3 volken die beschermd zijn met een kooi van Faraday en 3 zonder kooi. Daaruit is geconstateerd dat honingbijen niet anders reageren op straling tijdens de zomer (https://edepot.wur.nl/297416). Helaas was het geld op en is verder onderzoek gestopt. De bijenvolken met en zonder kooi zijn wel blijven staan. De 3 volken die in de kooi van Faraday stonden hebben allen de winter overleeft, de 3 die niet in de kooi stonden zijn allen gestorven. Ook dit vonden de imkers opmerkelijk en daarom zijn we zelf gestart met dit praktische onderzoek. Zelf meten of straling afneemt in de kooi van Faraday, en zelf de hoogte van de straling ter plekke van alle 27 bijenstanden op de boerderijen nameten. Wij weten nu in ieder geval hoe hoog de basis-straling is op alle locaties. Gelukkig zijn deze laag, behalve op de kunsthal in hartje van Rotterdam. Als we zien dat de straling ergens hoger wordt kunnen we maatregelen nemen.
Onze conclusie is dat wij de straling, die hoog is op het dak van de Kunsthal, substantieel kunnen verminderen door toepassing van de kooi van Faraday. Eventueel kunnen wij deze kooi toepassen als op een andere locatie de straling hoger wordt. Met als doel een gezonde leefomgeving voor de bijen.
