In de beboste heuvels van de Hohenlohe Franken in Zuid-Duitsland werken een kleine 100 biodynamische melkboeren samen in coöperatie Schrozberger. Het begon in 1900, toen 74 boeren de coöperatie oprichtten. In 1974 vroeg een school voor gehandicapte kinderen aan de coöperatie of zij hun melk wilden verwerken. Deze school had een eigen biodynamische boerderij en hun vraag vormde de aanleiding voor Schrozberger om ook biodynamisch te werken. Inmiddels heeft de coöperatie de grootste Demeter-zuivelfabriek van Duitsland. Maak kennis met Schrozberger en met Siegfried Meyer, biodynamisch boer bij deze bijzondere coöperatie!
"Ik proef dat de melk rijker is door de weidebloemen die de koeien eten”
Siegfried Meyer
Een van de melkveehouders bij Schrozberger is Siegfried Meyer. Samen met 4 andere boeren is hij ook bestuurslid van de coöperatie. Bij de coöperatie zijn 320 boeren aangesloten, waarvan 95 Demetergecertificeerd. Deze Demeter-boeren komen in het voor- en najaar samen voor overleg en om actuele zaken te bespreken. Daarnaast heeft Siegfried intensief contact met nog eens 15 Demeter-boeren uit de coöperatie. Zij bezoeken elkaars boerderij om elkaar te helpen en van elkaar te leren. Onderwerpen die ze bespreken zijn bijvoorbeeld weidegang en het effect van kalfjes die bij de moeder mogen blijven.
Samen met familie
Siegfried nam de destijds niet-biologische melkveehouderij van zijn ouders over. In 1988 stapte hij over op biodynamische veeteelt. Siegfried: "Ik was ervan overtuigd dat deze manier van boeren leidt tot betere melk. Ook voelde ik sterk de behoefte iets terug te geven aan de natuur.” Net als in de tijd van zijn ouders, is het bedrijf nog steeds van de familie. Siegfried runt het bedrijf samen met zijn vrouw en twee kinderen. Daarnaast werken er per jaar zo’n 3 tot 4 stagaires mee. Zo draagt hij eraan bij dat er voldoende kennis en enthousiasme is voor de bio-dynamische melkveehouderij in de toekomst.
Koeien borstelen
Op de boerderij van Siegfried lopen 35 gezonde koeien rond die alle ruimte en aandacht krijgen. Op zijn land groeit vlier, rogge, haver en klavergras. De vlierbloesem belandt in de vlierbloesem limoen-yoghurt van Schrozberger en daar is hij best trots op. De stalmest van de koeien gebruikt Siegfried op zijn land. Siegfried: “Mijn koeien lopen in elk geval van half april tot en met half oktober in de wei. In de herfst en in de winter staan ze op stal, maar als ze willen kunnen ze naar buiten. In de eerste periode dat de koeien naar buiten gaan, borstelen ze zichzelf graag. De borstel hangt op een plek waar de dames zelf naartoe kunnen lopen en dat doen ze graag. Ze vinden het zalig om die kriebelende wintervacht los te borstelen!”
Eigenwijs vanuit passie
Alles wat Siegfried en zijn collega’s doen, doen ze vanuit een overtuiging die ze voelen tot in de puntjes van hun tenen. Het moet goed zijn voor koeien, voor de mensen die er werken en de natuur. Ook streven ze naar samenwerking met lokale leveranciers. Zo bereiken ze de kwaliteit die ze willen. Al hun producten maken ze volledig zelf: van yoghurt en kwark tot crème fraîche, slagroom en zure room. Ook in de productie en verwerking van hun zuivel zijn ze eigenwijs en doen ze dingen anders.
Koeien met hoorns
Zo wordt bij ongeveer 70% van de biologische melkkoeien de hoorns verwijderd. Maar bij Schrozberger laten ze hun hoorns behouden. Deze zorg is kenmerkend voor biodynamische veeteelt. De hoorns zijnbelangrijk voor de spijsvertering van de koeien, wat bijdraagt aan een goede gezondheid. Siegfried: “Ik ben ervan overtuigd dat het behoud van hoorns leidt tot betere melk. Sterker, ik proef ook dat de melk rijker is door de weidebloemen die de koeien eten.”
Waarde blijft in de regio
De melkveehouders van Schrozberger hebben een nieuwe, regionale waardeketen gecreëerd met hun fruityoghurtlijn. Fruit en bessen komen van Demeter-boerderijen uit de regio. Dankzij korte transportroutes kan het fruit rijp worden geoogst. Het wordt grotendeels met de hand verwerkt in de fabriek van de fruitboeren. Door deze plaatselijke keten blijft de financiële waarde van alle onderdelen van de productie volledig in de regio.
Alleen de beste melk
Schrozberger maakt hun zuivelproducten zo natuurlijk mogelijk. Dit betekent dat ze alleen gebruik maken van traditionele pasteurisatie en geen ultra hoge temperaturen (UHT) gebruiken of ‘extended shelf life’-processen (ESL), waarmee de houdbaarheid verlengd wordt. Op deze traditionele wijze behoudt de melk de meeste vitaminen en natuurlijke ingrediënten. Ook is de melk niet gehomogeniseerd. Dit herken je als klant aan de crèmelaag die soms aan het oppervlak van de slagroom te vinden is.
Langzame verzuring voor betere kwaliteit
Alle zuivel laten ze tussen 16 en 21 uur verzuren, zodat het de eigen karakteristieke smaak en dikte kan ontwikkelen. Volgens Schrozberger staan veel andere zuivelfabrieken slechts 5 tot 8 uur toe. Schrozberger gebruikt daarbij alleen rechtsdraaiende melkculturen. Deze dragen bij aan een goed functionerend immuunsysteem. Het resultaat voor de yoghurt; mildzuur en vol van smaak.
Zuivelproducten van Schrozberger
Het verschil tussen crème fraîche en zure room zit in het vetgehalte en de rijping. Zure room bevat 20% vet en crème fraîche minimaal 32%. Hoe hoger het vetgehalte, hoe lager de kans op schifting. Bij crème fraîche is daarom de kans op schiften klein, waardoor het meer geschikt is voor warme gerechten. Zure room is beter voor koude gerechten. Zure room rijpt in de verpakking, crème fraîche rijpt in de tank en wordt dan verpakt. De crème fraîche verzuurt 18 tot 21 uur voor een optimale smaak. Het vetgehalte van minimaal 32% in de slagroom zorgt ervoor dat deze heerlijk lobbig is.
Alles in eigen hand
De boeren van Schrozberger werken bewust samen in een coöperatie die volledig in handen is van de melkveehouders. Ze nemen alle beslissingen zelf. Zo bepalen ze zelf hoe 'fair' de melkprijs is en in welke innovaties ze investeren. Op deze manier zijn ze onafhankelijk van banken en aandeelhouders. Alles wat ze doen komt ten goede aan de kwaliteit van hun producten. En daar zijn ze best trots op.
Geschreven door: Krista van de Steeg
Bij Odin werken we graag samen met bedrijven die net als wij geloven in een eerlijke, gezonde en duurzame wereld. Naast zuivel van Schrozberger, vind je bij Odin ook zuivel van Zuiver Zuivel en Weerribben, zuivel van Drentse AA en Vecozuivel.